ჩვეულებანი
Besik Charanauli zwraca się do Zuraba Eristawiego: Należy przyznać jedno: to wielkie szczęście, że udało ci się spotkać ludzi, którzy nie posiadają nic oprócz jałowej ziemi i poezji. Ci ludzie pokonali cię, nie dali ci zabrać nawet małego kawałka swej ojczystej ziemi, a głęboka nienawiść, jaką do ciebie żywili, unieśmiertelniła twe imię po wsze czasy. Od niepamiętnych czasów Chewsurowie byli … Czytaj dalej
Przepraszamy, ten wpis jest dostępny tylko w języku Gruziński i Amerykański Angielski.
Na Wschodnim Kaukazie, po północnej i południowej stronie głównego działu wodnego Kaukazu żyją Chewsurowie – lud o wyjątkowych dziejach i charakterze, którego dramatyczny żywot i odmienne od innych tradycje od zawsze były przedmiotem zainteresowania naukowców oraz źródłem inspiracji dla pisarzy i poetów. Jeszcze sześćdziesiąt kilka lat temu w Chewsuretii można było zetknąć się z wojownikami rodem ze średniowiecza, odzianymi … Czytaj dalej
Jest pewien gatunek ptaka, którego głos zawsze można usłyszeć na wysokich szczytach i przełęczach, zarówno w Pszawi i Chewsuretii, jak i w całym Kaukazie. Jest to ułar kaukaski (Tetraogallus caucasicus). Ptak to dość duży (wielkości kury domowej), ale trudny do dostrzeżenia. Jego ćwierkanie jest jednym z bardziej znanych odgłosów na Kaukazie, lecz mimo to mało któremu podróżnikowi udaje … Czytaj dalej
Ze względu na izolację regionu i trudności w przenikaniu wiedzy medycznej Pszaw-Chewsuretia szczyci się długą historią medycyny naturalnej. Mieszkańcy tej krainy wyspecjalizowali się w stosowaniu ziół i innych naturalnych środków w praktykach leczniczych. Zdolności chewsurskich i pszawskich „wiedzących” były szeroko znane – przez stulecia przeprowadzano skomplikowane operacje, jak np. trepanację czaszki. Zastosowanie lokalnych gatunków jest tak różnorodne jak sama roślinność. W Północnej … Czytaj dalej
Wśród flory Pszawii i Chewsuretii możemy znaleźć wiele reliktów i gatunków endemicznych, takich jak: cisy (unikalny zbiór cisów pospolitych), rododendron kaukaski (Rhododendron caucasicum), dwa gatunki brzozy (Betula litwinowii, B. raddeana). W Gruzji tylko w okolicach Szatili i Cukio (na prawym brzegu rzeki Trigonocaryum involucratum (ogórecznikowate), Mandenovia ko Andakisckali) spotykany jest jarząb ormiański (Sorbus hajestana), który do niedawna był uważany … Czytaj dalej
Najbardziej interesująca, pełna endemitów, jest flora strefy subniwalnej Pszaw-Chewsuretii. Na wysokościach 2900–4000 m n.p.m. możemy znaleźć kilka gatunków lokalnych roślin skałolubnych. Strefa subniwalna charakteryzuje się brakiem różnorodności – tu, pośród głazów i urwisk, rosną homogeniczne grupy ziół. Spowodowane jest to skrajnymi warunkami klimatycznymi. W miarę wzrostu wysokości maleje liczba występujących tam roślin, jednakże zwiększa się występowanie gatunków rzadkich … Czytaj dalej
Łąki subalpejskie i alpejskie w Pszaw-Chewsureti są florystycznie bardzo bogate, występuje tu ponad 400 gatunków roślin, głównie ziarnistych, trawiastych i ziół. Dużo jest endemitów, reliktów, gatunków z różnych stref klimatycznych. Łąki takie występują na wysokości 1800–2900 m n.p.m. Na łąkach subalpejskich powszechnie rosną gatunki takie jak mietlica (Agrostis planifolia), bliźniczka psia trawka (Nardus stricta), kostrzewa (Festuca varia), trzcinnik (Calamagrostis … Czytaj dalej
Ten typ formacji roślinnej występuje głównie w Północnej Chewsuretii, przy granicy stref wysokogórskiej alpejskiej i subniwalnej – na wysokości 2900–3300 m n.p.m. Rośliny piętra alpejskiego: mniszek (Taraxacum confusum), kminek (Carum caucasicum), wiechlina (Poa alpine), turzyca (Carex micropodioide), drżączka (Briza marcowiczii), kosmatka (Luzula sudetica), babka (Plantago saxatilis), mokrzyca (Minuartia oreina) są relatywnie niskie. Rosną głównie w okolicach Archoti, w … Czytaj dalej
Ten typ roślin jest szeroko rozpowszechniony w Pszawi oraz Chewsureti. Optymalna dla nich wysokość to 1800–2200 m n.p.m. Najbardziej rozpowszechniony jest barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi), występujący licznie w Piraketi Chewsureti w okolicach skał Roszki, wsi Gudani i Chachmati. Natomiast w Pirikiti Chewsureti – w okolicach Chone oraz Chachabo. Barszcz jest niebezpieczną rośliną, której soki, po kontakcie ze skórą i nasłonecznieniu mogą … Czytaj dalej
Brzegi rzek porośnięte są głównie lasami olszowymi (Alnus glutinosa subsp. barbata, A. incana), które są zmieszane z różnymi rodzajami wierzb (Salix exelsa, S. alba). W pojedynczych miejscach możemy spotkać topole czarne (Populus nigra) oraz topole białe (Populus canescens). Na południowych obszarach szeroko są rozpowszechnione lasy dębowe, gdzie dominuje dąb gruziński (Quercus petraea subsp. iberica). Optymalna wysokość dla wegetacji tych drzew … Czytaj dalej
Pszaw-Chewsuretia położona jest na granicy Kaukazu Centralnego i Wschodniego. Wpływy środowiskowe obu regionów powodują, że lokalna flora jest niezwykle różnorodna, składa się z ponad 1000 gatunków roślin. Formacje roślinne zróżnicowane są według stref klimatycznych oraz główną granią Kaukazu. Na obszarach Pszawi oraz Piraketi Aragwi) istnieją następujące strefy: 1. Strefa lasów górskich, porośniętych bukiem, dębem i grabem. 2. Strefa subalpejska, z … Czytaj dalej
W opisywanym regionie, zależnie od wysokości, występują gleby: leśna, torfowa i proste gleby łąk alpejskich. Gleba łąkowa występuje w najwyższych partiach gór (2000–3500 m n.p.m). składzie przeważają glina, łupek, piasek oraz kamienie.
Klimat w Pszaw-Chewsureti, w zależności od miejsca, jest bardzo zróżnicowany. W dolinach rzek Asa i Arghunu (Pirikiti Chewsureti) jest on zdecydowanie surowszy niż w Pszawi oraz Piraketi Chewsureti (Dolina Aragwi). Główna grań Kaukazu Wielkiego bWlokuje zimne masy powietrza z północy, wskutek czego do doliny Aragwi wilgotne powietrze napływa od południa, wschodu i zachodu – w efekcie występują zwiększone ilości opadów. W … Czytaj dalej